Η πτυχιακή εργασία της Μελίνας Καλυβιανάκη με τίτλο “Ευρήματα” παρουσιάστηκε, στις 27-30 Σεπτεμβρίου του 2023, στον εκθεσιακό χώρο Κεσσανλή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. Το έργο αυτό αποτελείται από πηλό και ζωγραφική με λάδι με έντονα στοιχεία ψηφιδωτού. Το μέγεθος του είναι 300εκ. x 470εκ. Παρουσιάστηκε μαζί με το παρακάτω qrcode καθώς και με την ακόλουθη καλλιτεχνική δήλωση:

Η δουλειά μου ασχολείται με την ανάγκη που υπάρχει για επαναπροσδιορισμό των ιδιοτήτων και των αξιών μας, πρώτα ως άτομα και έπειτα ως κοινωνία. Στο τρέχον κλίμα, όπου πολλοί ελπίζουν σε επιστημονικές καινοτομίες και μεγάλες αλλαγές, βρίσκομαι να στρέφω συνεχώς το βλέμμα σε απλές, μικρές έννοιες που διέπουν την φύση μας από τα αρχέγονα χρόνια. ‘‘Την εγγενή ικανότητα να εκδηλώνουμε ιδιότητες’’. Μια ικανότητα που, ανάλογα πως θα την χειριστούμε, είτε θα μας οδηγήσει σε αυτά που όλοι ελπίζουμε, είτε θα είναι η τελειωτική ώθηση στην απόλυτη διάβρωση της ψυχής και κατ’ επέκταση του πλανήτη μας.

Στόχος του έργου μου είναι να μεταδώσω το μέγεθος της διάβρωσης αυτής και το πόσο την απαλύνει/αναμορφώνει, έστω και μια λειψή, ανολοκλήρωτη προσπάθεια να καλλιεργήσουμε ιδιότητες. Με έναν ονειροπόλο τρόπο, λοιπόν, και μια ανάγκη για παιχνίδι παραλλήλισα τις ανθρώπινες ιδιότητες με μια αυτοδημιούργητη συλλογή βοτάνων.Το κάθε εύρημα της συλλογής μου έχει φαρμακευτικές, θεραπευτικές ιδιότητες και κρύβει πίσω του μια πλούσια ιστορία. Επιθυμία μου είναι το κάθε βότανο να ανοίξει έναν διακριτικό διάλογο γύρω από μια συγκεκριμένη ιδιότητα και να βάλει τον θεατή σε μια κατάσταση στοχασμού γύρω από τις δικές του ιδιότητες και όσες νιώθει ότι είναι ανάγκη να καλλιεργήσει.

Επέλεξα τον πηλό, ως το κατεξοχήν υλικό του έργου μου, καθώς το χώμα είναι το κύριο υλικό της Γης μας αλλά και της σάρκας μας. Τα αφυδατωμένα σπασίματά του, συνομιλούν τέλεια με την ερημωμένη, ξεραμένη Γη και ταυτόχρονα το κατακερματισμένο πνεύμα, που θέλω να περιγράψω. Πάνω από αυτό το επίπεδο ξεπηδά ένα δεύτερο, ζωγραφισμένου πηλού, γεμάτο με ευρήματα. Συμβολικά, λοιπόν, ξεπηδάει πάλι η ελπίδα ,η χαρά, το χρώμα και η ώθηση να αναγεννηθούμε για έναν νέο σκοπό. Αυτό το αποτυπώνω με λάδια, το απόλυτα παραδοσιακό μέσο, αλλά παράλληλα και με μια δυσδιάστατη, σχεδόν digital τεχνική. Αυτό το έχω επιλέξει για να τονίσω πως το θέμα αυτό, ναι μεν αφορά κυρίως την σύγχρονη κοινωνία και τις νέες γενιές που θα πάρουν τη σκυτάλη, αλλά είναι πάντα και σε σχέση με τις παλαιότερες. Εντείνω να χρησιμοποιώ ως εργαλεία έρευνας των έργων μου κείμενα, βιβλία, προσωπικά βιώματα αλλά και αφηγήσεις άλλων που με επηρεάζουν προσωπικά.

Η προσπάθεια μου για αυτόν τον επαναπροσδιορισμό των ιδιοτήτων και των αξιών μας, πρώτα ως άτομα και έπειτα ως ανθρωπότητα, σίγουρα έχει επηρεαστεί από το καλλιτεχνικό έργο του JeanDubuffet. O Dubuffet κατέφασκε υπέρ της ανάγκης επανίδρυσης της μορφής με ό, τι πλέον αντιστοιχούσε στην κληρονομιά του πολέμου. Για εκείνον η ανασυγκρότηση του ανθρώπου έπρεπε να πραγματοποιηθεί με βάση, όχι την παράκαμψη, αλλά την παραδοχή των απωλειών του. Ζητάει την αλλαγή! Όχι όμως με την τάση προς το μέλλον, αλλά με την τάση της αναθεώρησης του παρελθόντος.Όμως και πιο σύγχρονοι καλλιτέχνες, όπως η Phoebe Cummings και η Jan Vogelpoel, που ασχολούνται έντονα με τον πηλό, την φύση, τους όγκους και τις εντοιχισμένες κατασκευές, έχουν γίνει σημείο αναφοράς για την δουλειά μου.

Συμπερασματικά λοιπόν, η δουλειά μου τελευταία διατρέχεται από έντονη αγωνία και από υπαρξιστικές έννοιες με κύριο πρωταγωνιστή τον κρυφό εσωτερικό μας άνθρωπο. Όλος αυτός ο προβληματισμός δεν παύει παρόλα αυτά να διακατέχεται από μια ελπιδοφόρα νότα, ως ένδειξη πως είναι δυνατών να ανοιχτούν νέοι διάλογοι και νέες κατευθύνσεις όσο προσπαθούμε να αναπλάσουμε και να ανορθώσουμε τον κρυφό μας αυτόν εαυτό.

Βιβλία που απασχόλησαν την δουλειά μου:

100 Βότανα 2000 Θεραπείες, Κώστας Μπαζαίος

Ιστορία της τέχνης 1945-1975 Από τη μοντέρνα στη σύγχρονη Τέχνη, Νίκος Δασκαλοθανάσης

Η έννοια της αγωνίας, Kierkegaard, Soren

Αγία Γραφή, Μετάφραση Νέου Κόσμου

Να σου πω μια ιστορία, Jorge Bucay

Ευτυχισμένη ζωή για πάντα, εκδόσεις της εταιρίας Σκοπιά